Jenerał von Auffenberg pisze:
Znajdźcie podobny fragment u Pani Tuchman, tak sugestywnie opisany (no może sytuację bunkrowania przez Suchona u wybrzezy Włoch, gdzie z przemęczenia zmarło 4 ludzi).
Oto fragmenty ksiazki Barbary Tuchman " Sierpniowe Salwy MON 1988 wydanie II s 262-263.
"Pod Viron VI korpus francuski pod dowództwem gerała Sarraila objął z flanki korpus niemiecki ogniem swych "siedemdziesiątekpiatek"
Pole bitwy przedstawiało po tym scenę nie do wyobrażenia - meldował przejęty grozą oficer francuski. Tysiące martwych ciał stało nadal podtrzymywanych nadal jakby przez łuk oporowy , utworzony z leżących w rzędach ciał jedno na drugim, wznaoszących sie pochyło od linii poziomej do kąta 60 stopni." Oficerowie z St Cyr szli do bitwy w ozdobionych białymi piórami czakach i białych rękawiczkach, umieranie w białych rekawiczkach uznawano za "chic". Nie zidentyfikowany sierżant francuski prowadzący dziennik napisał " działa odskakują przy każdym strzale. Zapada noc , wyglądają jak jakieś dziwne istoty wysuwajace jęzory i plujące ogniem , Sterty ciał niemieckich i francuskich leżą z karabinami w rękach ,zwróconne każde w inną stronę.Pada deszcz, pociski wyją i rozrywają się- przez cały czas.Ogień artyleryjski jest najgorszy. Leżę przez cała noc słuchając jęku rannych - niektórzy z nich to Niemcy .Kanonada trwa . Gdy tylko milknie na chwile, słyszymy w lesie jęki rannych, dochodzące ze wszystkich stron.Każdego dnia wpada w obłęd , dwóch, trzech naszych ludzi."
Strona 402
W tym samym czasie natarcie Lnarezaca w kierunku St Qeuntin napotkało na trudności . Jeden z pułków XVIII korpusu , który otrzymał rozkaz zajęcia leżacej na jego drodze wsi nacierał pod padajacym jak grad szrapnelami . "Pociski patroszyły drogę i obłamywały ogromne konary drzew " pisał potem sierżant , który przeżył.
"Padanie było głupotą, równie dobrze można było iść dalej.. Tu i tam leżeli płasko na brzuchach lub na plecach ludzie. Byli martwi. Jednemu z nich pod jabłonią brakowało całej twarzy, krew zalewała mu głowę. Po prawej stronie zagrzmiały werble a potem na głos trabki rzucono się do ataku na bagnety. Nasza linia szła do przodu ,znaczona iskrami bagnetów nachylonych ukośnie na tle błekitnego nieba. Rytm werbli stawał się coraz szybszy. " Naprzód !" . Wszyscy żołnierze podchwycili ten okrzyk: " Naprzód ! " . Była to wspaniała chwila. Elektryczny dreszcz przeszedł mi przez skórę na głowie i włosy stanęły mi dęba. Werble biły jak wściekłe, gorący wiatr niósł dżwięki trąbki , ludzie wrzeszczeli w uniesieniu !... Nagle zatrzymano nas . Atakować silnie broniona wieś , odległą o 800 metrów , było czystym szaleństwem. Przyszedł rozkaz " padnij ,kryć się "
"Bądź szybki jak wicher, spokojny jak las, napastliwy i żarłoczny jak ogień, niewzruszony jak góra, nieprzenikniony jak ciemność, nagły jak piorun"
Sun Tzu
). Poza tym drobiazgowy opis życia politycznego Wlk Brytanii pod koniec XIXw. potrafi znużyć, chyba, że jest to dla kogoś pasją.