[TPS] The Battle of Tours, 732 A.D.

[Wilk]

Niedawno z pewnym zdziwieniem zauważyłem, że w serii wydawnictwa Turning Point Simulations "Decisive Battles" poświęconej najważniejszym bitwom w dziejach, wydano grę poświęconą bitwie pod Poitiers/pod Tours w 732 r. (na temat nazewnictwa bitwy parę słów za moment). Autorem jest Richard H. Berg, co pozwala sądzić, że jest to jakaś wariacja jego systemów bitewnych, a recenzje wskazują, że jest to gra szybka i prosta.
Muszę powiedzieć, że jestem rozdarty. Z jednej strony chciałbym zagrać, bo bardzo mało jest gier poświęconych tematyce, którą sam zajmuję się naukowo. Z drugiej zaś mam ten (dys)komfort, że znam z pierwszej ręki wszystkie źródła traktujące o bitwie, tak łacińskie, jak i arabskie, i jestem w stu procentach przekonany, że NIE DA SIĘ zrobić choć trochę wiarygodnej historycznie gry taktycznej o bitwie pod Poitiers, bo zachowane teksty na to nie pozwalają. Albo całkowicie milczą one o jej przebiegu, ograniczając się do podania wyniku, albo też są zbyt lakoniczne, żeby ten materiał był wystarczający. Obawiam się więc, że mamy tu do czynienia albo z fantazjami Berga, albo (co bardziej prawdopodobne) z grą realizującą fantazje różnych badaczy (bo o tej bitwie napisano sporo, w większości to morze atramentu zostało wylane tylko dlatego, że papier jest cierpliwy ). Ponieważ zdecydowano się mówić o bitwie pod Tours, a nie o bitwie pod Poitiers (tradycyjna nazwa), mam ponadto obawy, że na Berga wywarł tu wpływ jeden, z całą odpowiedzialnością mogę powiedzieć, że niekompetentny, badacz, który z nieuzasadnionych szerzej powodów upiera się, by nazywać starcie rozegrane najpewniej gdzieś pomiędzy tymi miastami "bitwą pod Tours", a nie "bitwą pod Poitiers" (ten pomysł zaczął zresztą ostatnio zdobywać pewną popularność wśród historyków anglosaskich, również trudno powiedzieć dlaczego).
Reasumując, mam wrażenie, że jako "gra historyczna" zapewne jest to do kitu, ale jakoś mnie ciągnie do tego, bo w sumie okazji, by przenieść się na planszy do al-Andalus mam bardzo niewiele.

Link do gry na BGG: http://boardgamegeek.com/boardgame/8507 ... rs-732-a-d

[Wilk]

Co do uwag, że źródła są skąpe, z jakimi się spotkałem... Nie wszędzie są aż tak skąpe, a w wypadku Poitiers mamy też przekazy od strony pokonanych (wystarczy je przeczytać, żeby wiedzieć, że nie była to, jak twierdzili i nadal twierdzą niektórzy "rewizjonistyczni" historycy, nieznacząca potyczka z przednią strażą muzułmanów rozdmuchana przez karolińską propagandę - była to naprawdę dotkliwa klęska, to akurat jest w źródłach z al-Andalus ewidentne). Ta bitwa jest wyjątkowo niewdzięczna, bo nawet nie wiadomo, gdzie dokładnie się rozegrała. Ale co do zasady masz rację, przynajmniej dla wczesnego średniowiecza. Niewiele jest w tej epoce bitew (parę by się chyba jednak znalazło), co do których wiemy, jak przebiegały i podobne zastrzeżenia formułowałbym do gier także o innych starciach. Bardzo interesuje mnie też np. "Infidel" z GMT (bo krucjaty, a ta tematyka mnie zawsze zajmuje), co prawda tu mamy o wiele więcej szczegółów, ale też mam wątpliwości co do niektórych starć wyobrażonych w grze. Przybliżoną cezurę od której można bardziej szczegółowo rozmawiać o średniowiecznych bitwach ustawiałbym właśnie na połowę XI w., wcześniej bitwy, o których przebiegu wiemy coś pewnego są bardzo rzadkie. Jak jest w starożytności greckiej i rzymskiej, dokładnie nie wiem, ale zakładam, że parę bitew znamy jakoś w miarę dobrze - ostatecznie mamy antycznych autorów zainteresowanych głównie wojnami i wojskowością, a to zawsze jest cenne. Podobnie wielu autorów "krucjatowych" interesuje się tym (z konieczności, niejako) i dlatego o krucjatowej sztuce wojennej trochę wiemy (dzięki czemu "Infidela" nie skreślam), ale nadal twierdzę, że gra o Poitiers z 732 to jednak przesada.