Anomander Rake pisze:Oczywiście Mitrydates mógł mieć ogromną armię - najemników, gdyby miał na to środki.
Właśnie podejrzewam, że nie mógł mieć takich środków. Jego państwo nie było chyba aż tak bogate. Poza tym skąd wziąłby takie tłumy najemników? Pewnie ich zebranie byłoby możliwe, ale musiałoby trwać bardzo długo, a to znacząco podniosłoby koszty.
Może pomogą nam numizmatycy
Siegnąłem do ksiażki Historia Starożytnych Greków E Wipszyckiej i B Bravo :
strona 382:
' Siły , które Mitrydates zgromadził przeciw Rzymowi były ogromne. Dysponował on olbrzymimi zasobami materialnymi zbożem ,oliwą ,winem kruszcami szlachetnymi.
Bił ogromne ilości monety, która krążyła szeroko ,jako oczywisty dowód bogactwa króla Pontu . Miarę jego dają także łupy jakie wpadały w ręce Rzymian w kolejnych wojnach . Jeszcze Pompejusz , w ostatnieju fazie , znajdował w skarbcach królewskich klejnoty, naczynia ze złota i srebra , stosy monet .
Możemy wprawdzie część tych opowiadań złożyć na karby przesady , w którą łatwo wpadali historycy wypraw wojennych gdy przyszło im opowiadać o łupach , jeśli jednak chociaż cząstka tych relacji jest prawdziwa i jeśli ten człowiek po tylu latach wyczerpujących wojen i po tylu klęskach miał ciągle w swym ręku tak wielkie środki , jakież więc musiał mieć na poczatku epopei.
Mitrydates dysponował ogromną flotą ( przypisuje się mu 400 statków) i olbzrymią armię ladową. Wedle Plutarcha na początku kampanii miał 120 000 pieszych ( Appian mówi o 140 000 pieszych i 16 000 jazdy) W czasie trzeciej wojny , pod Kyzikos wedle Appiana miała stać armia liczaca 250 000 pieszych i 40 000 jeżdzów .
Wszystkie te dane są wyraźnie pzresadzone nawet , jeśl uznamy ,że miesczą sie w nich załogi okrętów. W każdym razie możiwości mobilizacyjne Mitrydatesa były wielkie . Był on w stanie zastępować rozbite armie nowymi z łatwością , na jaką mógł sobie pozwalać jedynie Rzym."
Do tego dochodzi wsparcie Tigranesa i piratów cylicyjskich, plus V kolumna
w świeżo przyłączonej przez Rzym prowincji.
Reasumując
Azja Mniejsza nie była biedna.
Mitrydates miał duże zasoby finansowe ,w tym pochodzące z handlu . Kontrolował pokaźną część wybrzeża Morza Czarnego(Pamiętajmy o co w istocie walczono w ostatniej decydujacej fazie wojny peloponeskiej w rejonie Hellespondu)
Jak zywkle historycy starożytni przesadzają ale armia Mitrydatesa była ogromna
mógł rekrutować zarówno najemnikow jak i licznych niezadowolonych z rządów Rzymian mieszkańców Półwyspu.
W związku z tym zwraca uwagę niezwykła jak na przeciwnika Rzymu zdolność uzupełniania strat w ludziach.
"Bądź szybki jak wicher, spokojny jak las, napastliwy i żarłoczny jak ogień, niewzruszony jak góra, nieprzenikniony jak ciemność, nagły jak piorun"
Sun Tzu